روش های رنگرزی پنبه کدام اند و مراحل قبل از رنگرزی چیست؟
از ابتداي خلقت تاكنون، انسانها تمايل زيادي به مشاهده ي مناظر زيبا و رنگارنگ در سرتاسر جهان هستي داشته است و اين تمايل را از زمان گذشته تاكنون با كشيدن نقاشي هايي در غارها و بر روي اشياء مختلف و همچنين رنگرزي و چاپ پارچه هاي طبيعي و مصنوعي با رنگزاهاي طبيعي و مصنوعي و…. نشان داده است. در زمانهاي گذشته، انسانها جهت رنگ كردن اجسام و البسه ي خود از رنگزاهاي طبيعي گياهي، حيواني، معدني و… مثل روناس، گلرنگ، نيل، قرمزدانه، انواع خاك رنگي، پوست گردو و انار و… استفاده مي كردند كه با گسترش جمعيت، رنگزاهاي شيميايي به تدريج جايگزين اغلب اين رنگزاهاي قديمي گرديد. امروزه ميليونها رنگزاي شيميايي در سرتاسر دنيا ساخته ميشود كه انسانها به علت سهولت تهيه و كاربرد، تنوع رنگ، ارزاني و ارزش افزودهي بالا، ثبات رنگي بالا، درخشندگي و كاربرد گسترده به آنها روي آورده اند .اكثريت كالاهاي نساجي امروزه با مواد رنگزاي شيميايي مانند، مستقيم، راكتيو، خمي، گوگردي، اسيدي، بازيك، ديسپرس و… رنگرزي ميشوند كه هر رنگزا تحت شرايط خاص و بر طبق نسخه و نمودار آن استفاده ميگردد .پنبه يكي از پرمصرفترين كالاي نساجي در دنيا مي باشد كه به تنهايي و يا مخلوط با الياف ديگر مصرف مي شود. رنگرزي پنبه به علت داشتن خاصيت آبدوستي و رطوبت پذيري بالا، بسيار آسان مي باشد و با گروه هاي زيادي از رنگزاها از قبيل مستقيم، راكتيو، خمي، گوگردي، نفتلي (آزوييك) و… قابليت رنگرزي دارد.
عمليات قبل از رنگرزي كالاي پنبه اي
از آن جايي كه عمليات قبل از رنگرزي كالاي پنبه اي در كيفيت رنگرزي و افزايش جلب توجه مشتري و افزايش ارزش افزوده كالاي نهايي، اهميت دارد، بنابراين در اين بخش به آن پرداخته ميشود. كالاي پنبه اي كه از قسمت ريسندگي و بافندگي به بخش رنگرزي آورده مي شود اغلب به چربي، واكس، آهار، روغن ماشينهاي ريسندگي و بافندگي، مواد معدني، روغن ريسندگي، انواع لكه، گرد و غبار، پرز و گره سطحي پارچه، پروتئينها و رنگهاي طبيعي و غير طبيعي ديگر و… آغشته ميباشد. اگر مواد مذكور حذف يا كم نگردد در بخش رنگرزي كالا مشكلاتي از قبيل نايكنواختي رنگرزي، كاهش جذب رنگزا، ايجاد دو رنگي در پارچه رنگي، واكنش با مواد كمكي رنگرزي و كاهش مرغوبيت رنگ پارچه مي گردد.
ﭘﺨﺖ و ﺷﺴﺘﺸﻮ
ﭘﺲ از آﻫﺎرﮔﻴﺮي ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻨﺒﻪاي، ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﺨﺖ ﻛﺎﻻي پنبه ای ﺟﻬﺖ ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﭼﺮﺑﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ، پکتین ﻫﺎ، ﭘﻜﺘﻮزﻫﺎ، اﺳﻴﺪﻫﺎي آﻣﻴﻨﻪ، واﻛﺲ ﻫﺎ، ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻫﺎ، ﭘﻨﺒﻪ، ذرات ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺨﻢ پنبه، ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻲ و …در ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎﻣﺤﻠﻮل ﺳﻮد ﺳﻮزآور( ﺳﻮد ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ )ﺣﺪود10 تا 20 ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﺎﻳﻊ ﭘﺨﺖ ﻳﺎ ﻛﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﻳﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد .اﻟﺒﺘﻪ از ﻣﻮاد ﻛﻤﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﻧﻈﻴﺮ ﻳﻚ ﻣﺎده ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎل ﻳﺎ دﺗﺮﺟﻨﺖ( ﺻﺎﺑﻮن ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ )ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 2ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن به ﻋﻨﻮان امولوسیونﻛﻨﻨﺪه و ﺷﻮﻳﻨﺪه، ﺳﻴﻠﻴﻜﺎت ﺳﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان2 ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳﺪار ﻧﮕﻪ دارﻧﺪه اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن، ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﺳﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺣﻴﺎﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 1ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ و ﻳﻚ ﻣﺎده سختی گیر و ﮔﻴﺮﻧﺪه اﻣﻼح آب ﻣﺜﻞ E.D.T.A اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد . ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺨﺖ ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻨﺒﻪاي از ﺳﻮد ﺳﻮزآور رﻗﻴﻖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار 2 ﺗﺎ 6 درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وزن ﻛﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد و دﻣﺎي ﺣﻤﺎم در ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ اول در 70 درﺟﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻛﻢ دﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﻮش ﺑﺮﺳﺪ و 1 ﺳﺎﻋﺖ دﻳﮕﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. در زﻣﺎن ﭘﺨﺖ ﻛﺎﻻي ﭘﻨﺒﻪای ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﻮد، ﻧﻮع و ﻏﻠﻈﺖ ﻣﻮاد ﻛﻤﻜﻲ، دﻣﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎت، زﻣﺎن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد. اﮔﺮ دﻣﺎ در ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻي 1 اتمسفر به130 درجه سانتی گراد ﺑﺮﺳﺪ، زﻣﺎن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﺨﺖ و ﻣﻮاد ﻛﻤﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﻛﻲ ﻳﺮﻫﺎی ﺑﺎز ﺣﺪاﻛﺜﺮ زﻣﺎن 12 ﺳﺎﻋﺖ و در ﻛﻲ ﻳﺮﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﺪاﻛﺜﺮ زﻣﺎن 6 ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در روش ﻣﺪاوم ﺑﺪون ﻓﺸﺎر، ﭘﺨﺖ در ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﻲ ﺑﺎﻛﺲ به ﻣﺪت 1 ﺳﺎﻋﺖ و در ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺟﻲ ﺑﺎﻛﺲ ﻣﺪاوم ﺣﺪود 2دﻗﻴﻘﻪ میﺑﺎﺷﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻮارد ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﻮاد ﻛﻤﻜﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﭘﻨﺒﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﺨﺖ ﭘﺎرﭼﻪ ای به ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻣﺪاوم در ﺑﺎز و در ﺑﺴﺘﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﻣﺪاوم ﺑﺪون ﻓﺸﺎر و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﺜﻞ ژﻳﮕﺮ ﻳﺎ اﺗﻮﻛﻼو، ﻛﻲ ﻳﺮ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ، وﻳﻨﭻ، ﺟﻲ ﺑﺎﻛﺲ و …ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﻛﺎﻻي ﭘﻨﺒﻪ اي
ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد رﻧﮕﺪاﻧﻪ های ﻃﺒﻴﻌﻲ در آن ﺑﻪ رﻧﮓ ﻫﺎي زرد روﺷﻦ ﺗﺎ ﻗﻬﻮه اي ﺟﻠﻮه داده ﻣﻲ ﺷﻮد که اﻳﻦ ﻣﻮاد رﻧﮕﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﻔﻴﺪ ﮔﺮي از ﭘﻨﺒﻪ ﺧﺎرج می ﺷﻮد و ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ ﺟﻠﻮه ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد .ﺑﺮاي رﻧﮕﺮزي ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﺗﻴﺮه اﻏﻠﺐ ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي اﻧﺠﺎم میﺷﻮد وﻟﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد رﻧﮓ ﻫﺎي روﺷﻦ ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﻻزم میﺑﺎﺷﺪ .اﻣﺮوزه ﺑﻴﺸﺘﺮ از آب اﻛﺴﻴﮋﻧﻪ، آب ژاول و ﻛﻠﺮﻳﺖ ﺳﺪﻳﻢ ﺟﻬﺖ ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﭘﻨﺒﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ آب اﻛﺴﻴﮋﻧﻪ ﻣﺘﺪاول تر میﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻮاد خیس ﻛﻨﻨﺪه، ﺳﻴﻠﻴﻜﺎت ﺳﺪﻳﻢ، ﻛﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﻳﻢ و ﺳﻮد ﺳﻮزآور اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ گردد. PH ﺣﻤﺎم ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي حدود 10 ﺗﺎ 11 میﺑﺎﺷﺪ. دﻣﺎي ﺣﻤﺎم ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي 90 درﺟﻪ سانتی گراد ﻣﻲ باشد .ﺑﺮاي ﻫﺮ لیتر آب ﺣﻤﺎم ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 2تا3 سی سی ﻣﺤﻠﻮل آب اﻛﺴﻴﮋﻧﻪ 3 ﺗﺎ 5 درﺻﺪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز میﺑﺎﺷﺪ .ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻬﻴﻨﻪ و ﻣﺼﺮف اﭘﺘﻴﻤﻢ ﻣﻮاد در ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﺴﺨﻪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ی کاری از ﻫﺪر رﻓﺘﻦ مواد و ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻌﺪي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲکند .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ در ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﻣﻘﺪار آب اﻛﺴﻴﮋﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار 3گرم یا نسبت ﺑﻪ وزن ﻛﺎﻻی6 درصد نتیجه ی ﺧﻮﺑﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داد.
ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﺨﺖ و ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي را ﻣﻲ ﺗﻮان ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﻴﺰ اﻧﺠﺎم داد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ میﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻛﻪدر دﻣﺎي ﺑﺎﻻي 100درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻮاﻳﻲ در درون ﻣﺨﺰن ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ، زﻳﺮا اﻛﺴﻴﮋن ﻫﻮا با ﺳﻠﻮﻟﺰ در ﻣﺤﻴﻂ ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ اﻛﺴﻲ ﺳﻠﻮﻟﺰ ﺷﺪه و ﭘﺎرﭼﻪ را زرد و زﻳﺮدﺳﺖ ﭘﺎرﭼﻪ را ﺧﺸﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ.در ﺿﻤﻦ ﻣﺼﺮف ﺳﻮد ﺳﻮزآور ﺑﻴﺶ از 8درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وزن کالا ﺑﺎﻋﺚ زرد ﺷﺪن ﭘﺎرﭼﻪ و ﺣﺬف ﻫﻤﻪي ﭼﺮﺑﻲ پنبه ﭘﺎرﭼﻪ و ﺧﺸﻦ ﺷﺪن زﻳﺮدﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻨﺜﻲ ﻧﺸﺪن درﺳﺖ آب اﻛﺴﻴﮋﻧﻪ و ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻌﺪي ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻫﺶ اﺳﺘﺤﻜﺎم و ﻧﺎﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ را در ﭘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ، بنابر اﻳﻦ ﺑﻌﺪ ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﺣﻤﺎم را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و 1 ﺑﺎر ﻛﺎﻻ را آﺑﻜﺸﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .در ﻣﺮﺗﺒﻪي دوم ﻧﻴﻢ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﻲ ﺳﻲ ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ آﻧﺰﻳﻢ ﻛﺎﺗﺎﻻز را ﺑﻪ ﺣﻤﺎم اضافه ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻛﺎﻻ را در دﻣﺎي45تا 55 درﺟﻪ و ﺷﺮاﻳﻂمحیطی ph 5تا7 و زﻣﺎن 30دﻗﻴﻘﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻌﺪ از ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﺨﺖ و ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻛﺎﻻي ﭘﻨﺒﻪ اي ﺑﺎﻳﺪ آن را در ﻳﻚ ﺣﻤﺎم ﺣﺎوي آﻧﺰﻳﻢ ﻛﺎ ﺗﺎﻻز در دﻣﺎي 70 تا 90 درﺟﻪی ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﻋﻤﻞ کنید. ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﻨﺎﺑﻲ( ﻣﺨﺼﻮص ﭘﺎرﭼﻪ ﺳﺒﻚ و ﻧﺎزك )و ﻋﺮض ﺑﺎز( ﻣﺨﺼﻮص ﭘﺎرﭼﻪ ﺿﺨﻴﻢ و ﺳﻨﮕﻴﻦ) در ماشین های مداروم،غیرﻣﺪاوم و ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺪاوم از ﻗﺒﻴﻞ ژﻳﮕﺮ، اﺗﻮﻛﻼو، ﻛﻲ یر،جی ﺑﺎﻛﺲ، وﻳﻨﭻ، ﭘﺪﺑﭻ، ﭘﺪ رول و …اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﺮدد . در ﺷﻜﻞ زیر ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺦ ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﺷﺪه و ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺦ ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﻧﺸﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺦ ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي ﺷﺪه، ﺳﻔﻴﺪﺗﺮ وشفافﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ می رﺳﺪ.
رﻧﮕﺮزي ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ
ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﻜﻲ از ارزان ﺗﺮﻳﻦ و ﭘﺮ ﻣﺼﺮفﺗﺮﻳﻦ رﻧﮕﺰاﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي رﻧﮕﺮزي ﭘﻨﺒﻪ میﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ در آب ﺣﻞ ﺷﺪه و ﺑﺎر ﻣﻨﻔﻲ(-)ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و رﻧﮕﺮزي ﺑﺎ آن ﺑﺴﻴﺎر آﺳﺎن و ﺳﺎده می ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﺮاﻗﻴﺖ و ﺛﺒﺎت رﻧﮓ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺪارﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺷﺴﺘﺸﻮ، ﺧﺸﻜﺸﻮﻳﻲ، ﺳﻔﻴﺪﮔﺮي، ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻋﺮق ﺑﺪن، ﺗﺎﺑﺶ ﻧﻮر، ﺳﺎﻳﺶ و ﻣﺎﻟﺶ و…ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ، ﭘﺲ دادن و ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ رﻧﮓ و کم رنگ ﺷﺪن رﻧﮓ اوﻟﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻏﻠﺐ در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﻴﻦ20 تا95 درجه ی ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد و زﻣﺎن45 تا 60دﻗﻴﻘﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ شوند.
رﻧﮕﺮزي ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎ رﻧﮕﺰاي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﺻﻨﻌﺖ
ﺑﻌﺪ از ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻞ از رﻧﮕﺮزي ﻛﺎﻻي ﻧﺴﺎﺟﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ رﻧﮕﺮزي ﻛﺎﻻي ﻧﺴﺎﺟﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ که اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت در ﺑﺨﺶ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺷﻴنﻫﺎي رﻧﮕﺮزي اﻧﺠﺎم میﺷﻮد. ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي در ﺻﻨﻌﺖ رﻧﮕﺮزي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ رﻧﮕﺮزي اﻟﻴﺎف ﻧﺮﺷﺘﻪ، ﻧﺦ، ﻛﻼف و ﭘﺎرﭼﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ماشین های رﻧﮕﺮزي ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻻ ﻳﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﻳﺎ ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﺮ ﻣﺎﺷﻴﻦ رﻧﮕﺮزي ﺑﻨﺎﺑﺮ ویژگی ﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ هایی ﻛﻪ ﻛﺎﻻي ﻧﺴﺎﺟﻲ و ﻣﺎﺷﻴﻦ دارد، ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رﻧﮕﺮزي ﺑﺮﺧﻲ از کالا ﻫﺎي ﻧﺴﺎﺟﻲ را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ .
رﻧﮕﺮزي ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي راﻛﺘﻴﻮ ( واﻛﻨﺶﭘﺬﻳﺮ )
ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي راﻛﺘﻴﻮ ﺟﺰء ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي ﭘﻮدري ﻣﺤﻠﻮل در آب ﺑﺎ درﺧﺸﻨﺪﮔﻲ و ﺛﺒﺎت بالا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻚ و ﻗﻠﻴﺎ ﺟﺬب ماده ی ﻛﺎﻻي ﭘﻨﺒﻪ اي میﮔﺮدد .ﻧﻤﻚ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺬب ماده ي رﻧﮕﺰا ﻛﺎﻻ ﺑﺮ روي کالا و ﻗﻠﻴﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﺗﺼﺎل ﻛﻮواﻻﻧﺴﻲ ﻗﻮي ﻣﻮﻟﻜﻮل با اﻟﻴﺎف رﻧﮕﺰا ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺛﺒﺎت شستشویی (از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻦ رﻧﮓ آﻧﻬﺎ در اﺛﺮ ﺷﺴﺘﺸﻮ) آن ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي راﻛﺘﻴﻮ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪي راﻛﺘﻴﻮ ﺳﺮد و راﻛﺘﻴﻮ گرم ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي راﻛﺘﻴﻮ ﻧﻮع ﺳﺮد دارای ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و واکنش ﭘﺬﻳﺮي بالا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در دﻣﺎي ﺣﺪود 20 تا 35 درﺟﻪ ي ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد به ﻛﺎر ﻣﻲروﻧﺪ .ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي راﻛﺘﻴﻮ ﻧﻮع ﮔﺮم داراي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و واکنش ﭘﺬﻳﺮي ﻛﻤﺘﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و در دﻣﺎي 40 ﺗﺎ 80 درجه ي ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﺑﻪ کار می روﻧﺪ.
ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي راﻛﺘﻴﻮ ﻃﻲ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻣﻖ کشی، ﺗﺜﺒﻴﺖ و ﺷﺴﺘﺸﻮ روي ﻛﺎﻻي پنبه اي ﻋﻤﻞ ﻣﻲﮔﺮدد .در ﻣﺮﺣﻠﻪي رﻣﻖ ﻛﺸﻲ ﻳﻚ اﺗﺼﺎل ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻴﻦ رﻧﮕﺰا و کالا ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮدو از ﻧﻤﻚﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻛﻠﺮﻳﺪ ﺳﺪﻳﻢ و ﺳﻮﻟﻔﺎت ﺳﺪﻳﻢ ﺑﺮاي ﺟﺬب ﺑﻬﺘﺮ رﻧﮕﺰا روي ﻛﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد . در این ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ زﻣﺎن، دﻣﺎ و نمک تا حد معین و ﻛﺎﻫﺶ L:R (ﺗﺎ ﺣﺪي ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚﻧﺎﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ ﻧﺸﻮد).ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ اﺗﺼﺎل را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮد. در مرحله ی تثبیت با اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ (ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ رﻧﮕﺰاي ﻣﺼﺮﻓﻲ )ﺑﺎ اﻓﺰودن ﻣﺤﻠﻮل ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻛﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﻳﻢ و ﻳﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﺳﺪﻳﻢ در ﭼﻨﺪ نوبت، اﺗﺼﺎل ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻮﻟﻜﻮل های رﻧﮕﺰا و ﻛﺎﻻي ﻧﺴﺎﺟﻲ ﺑﻪ اتصال ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻗﻮي تبدیل میﮔﺮدد .در مرحله ي آﺧﺮﻃﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺷﺴﺘﺸﻮﻳﻲ و ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ ﻛﺮدن ﻛﺎﻻ در ﭼﻨﺪ مرحله ﺑﺮ ﻃﺒﻖ نسخه، رﻧﮕﺰاﻫﺎﻳﻲ که پیوند نداده اند ، از ﻛﺎﻻ ﺟﺪا ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ.
رﻧﮕﺮزي ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎ رﻧﮕﺰاي راﻛﺘﻴﻮ( روش ﺻﻨﻌﺘﻲ)
ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻘﺪﻣﺎت رﻧﮕﺮزي ﺑﺮ روي ﻛﺎﻻي ﭘﻨﺒﻪ ای ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻤﻠﻴﺎت رﻧﮕﺮزي را ﺑﺮ روي آن اﻧﺠﺎم داد .ﻋﻤﻠﻴﺎت رﻧﮕﺮزي ﺑﺎ رﻧﮕﺰاﻫﺎي راﻛﺘﻴﻮ روي ﻛﺎﻻﻫﺎي پنبه اي ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ روش ﻏﻴﺮ ﻣﺪاوم ﻣﺜﻞ وﻳﻨﭻ و ژﻳﮕﺮ، روش ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺪاوم ﻣﺜﻞ ﭘﺪ -ﺑﭻ ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﺣﻤﺎﻣﻲ و روش ﻣﺪاوم ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺣﻤﺎﻣﻲ پد- ﺧﺸﻚ ﺗﺮﻣﻮﻓﻴﻜﺲ،یک حمامی ﭘﺪ _خشک_ﺑﺨﺎر، ﻳﻚ ﺣﻤﺎﻣﻲ پد_ ﺗﺮﻣﻮ ﻓﻴﻜﺲ ﺑﺪون ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن، ﻳﻚ و دو ﺣﻤﺎﻣﻲ پد – ﺑﺨﺎر ﺗﺮ، ﺷﻮك ﻗﻠﻴﺎ و …ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت، قابلیت ﻫﺎي ﭘﺎرﭼﻪ و ﻣﺎﺷﻴﻦ و … امکان ﭘﺬﻳﺮ می ﺑﺎﺷﺪ.
رﻧﮕﺮزي ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي ﺧﻤﻲ
ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي ﺧﻤﻲ ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل در آب ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و داراي ﺛﺒﺎت ﺷﺴﺘﺸﻮﻳﻲ و ﻧﻮري ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب در روي ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻨﺒﻪ ای ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻴﺐاﻳﻦ رﻧﮕﺰاﻫﺎ،مشکل ﭘﻴﭽﻴﺪه و زمان ﺑﺮﺑﻮدن ﻋﻤﻞ رﻧﮕﺮزي ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ رﻧﮕﺰاﻫﺎي ﺧﻤﻲ ﻣﺤﻠﻮل ﺗﺎ ﺣﺪود ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﻣﺸﻜﻞ زمان ﺑﺮﺑﻮدن مرحله ي اﺣﻴﺎء و ﺣﻞ ﻛﺮدن اﻳﻦ رﻧﮕﺰاﻫﺎ، ﺣﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻏﻠﺐ رﻧﮕﺰاﻫﺎي ﺧﻤﻲ ﻣﺤﻠﻮل، داراي رﻧﮓ ﻫﺎي روﺷﻦ و رﻧﮕﺰاﻫﺎي ﺧﻤﻲ ناﻣﺤﻠﻮل، رﻧﮓ ﺳﻴﺮﺗﺮ ﻳﺎ ﺗﻴﺮه و ﻛﺪر ﺗﺮ میﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي ﺧﻤﻲ به ﺻﻮرت ﭘﻮدر ﻳﺎ ﺧﻤﻴﺮ در ﺑﺎزار موجود می ﺑﺎﺷﺪ .
رﻧﮕﺮزي پنبه ﺑﺎ رﻧﮕﺰاي ﺧﻤﻲ در ﺻﻨﻌﺖ رﻧﮕﺮزي
ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت و روش های رﻧﮕﺮزي ﻛﺎﻻي پنبه ای با ﻣﻮاد رﻧﮕﺰاي ﺧﻤﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨﻮع و ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻲ باﺷﺪ و به ﻫﺮ ﺳﻪ روش رﻧﮕﺮزي ﻏﻴﺮ ﻣﺪاوم، ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺪاوم و ﻣﺪاوم ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رﻧﮕﺮزي ﺑﺮاي اﻳﻦ رﻧﮕﺰا وﺟﻮد دارد .در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻪ روش رﻧﮕﺮزي ﻏﻴﺮ ﻣﺪاوم ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ژﻳﮕﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .
رﻧﮕﺮزي ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻨﺒﻪ اي ﺑﺎ رﻧﮕﺰاي ﺧﻤﻲ در ﻣﺎﺷﻴﻦ ژیگر
اﻳ ﻦ روش رﻧﮕﺮزي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي رﻧﮕﺮزي ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺳﺒﻚ وزن ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺎز ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺧﻄﺮ ﻧﺎﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ رﻧﮕﺮزي وﺟﻮد ﻧﺪارد، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد .ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺠﻢ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻛﺎﻻ در اﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ رﻧﮕﺮزي ﺑﻴﻦ3:1ﺗﺎ 5:1 میﺑﺎﺷﺪ و رﻧﮕﺰاي ﺧﻤﻲ اﺣﻴﺎ ﺷﺪه در طی2 ﺗﺎ 4 ﭘﺎﺳﺎژ ﺑﻪ ﺣﻤﺎم ﺣﺎوي ﺳﻮد ﺳﻮزآور و سدﻳﻢ دي ﺗﻴﻮﻧﻴﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﮔﺮدد .ﻋﻤﻞ رﻧﮕﺮزي در 6 تا 10 ﭘﺎﺳﺎژ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻧﻤﻚ در 2 تا4 ﭘﺎﺳﺎژ اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎم اﺿﺎﻓﻪ میﮔﺮدد .ﻣﻴﺰان دﻣﺎ و زﻣﺎن رﻧﮕﺮزي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪ و ﻧﻤﻮدار رﻧﮕﺮزي ﺗﻌﻴﻴﻦ میﮔﺮدد .در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻻ در ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، حمام ﺗﺨﻠﻴﻪ میﮔﺮدد و آﺑﻜﺸﻲ ﺑﺎ آب ﺳﺮد در دو ﭘﺎﺳﺎژ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم آﺑﻜﺸﻲ، ﻋﻤﻞ اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن در دﻣﺎي 50تا60 درﺟﻪ و در دو ﭘﺎﺳﺎژ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آب اﻛﺴﻴﮋﻧﻪ 35 درﺻﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 2تا4 سی سی در ﻟﻴﺘﺮ اﻧﺠﺎم میﮔﺮدد .ﺑﻌﺪ از اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن و آﺑﻜﺸﻲ ﺳﺮد، ﻛﻠﺮ زداﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺳﺪﻳﻢ ﺑﻲ ﺳﻮﻟﻔﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻳﻚ ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ، در دو ﭘﺎﺳﺎژ اﻧﺠﺎم میﮔﺮدد و ﺑﻌﺪ از آﺑﻜﺸﻲ ﻣﺠﺪد، ﺷﺴﺘﺸﻮ در 2تا4 ﭘﺎﺳﺎژ ﺑﺎ دﺗﺮﺟﻨﺖ و ﺳﻮدا در دﻣﺎي ﺟﻮش اﻧﺠﺎم میﮔﺮدد و در آﺧﺮ ﺑﺎ آب ﮔﺮم و ﺳﺮد آﺑﻜﺸﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم، ﻗﻠﻴﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﻴﺪ اﺳﺘﻴﻚ ﺧﻨﺜﻲ میﮔﺮدد .ﺑﻌﺪ از ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻛﺎﻻ روي ﻏﻠﺘﻚ ﻣﺨﺼﻮص ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪه میﺷﻮد و ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ آﺑﮕﻴﺮي ﭘﺎرﭼﻪ و خشکﻛﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ میﮔﺮدد .
