آشنایی با انواع بافت پارچه ها و دسته های آن
ممکن است که تشخیص پارچه ها از روی بافت آن ها هنوز حتی برای افرادی که در صنعت پوشاک فعالیت دارند، مشکل باشد. از این رو در این مقاله، با رایج ترین بافت پارچه هایی که روزانه با آنها روبرو می شوید آشنا خواهید شد.اصلی ترن آنها: بدون بافت ها، تخت بافت ها و گردبافت ها می باشد.
بافت پارچه چیست؟
بافت پارچه عبارت است از درهم کردن حد اقل دو دسته نخ عمود بر هم:
نخ های تار:در جهت طول پارچه
نخ های پود:در جهت عرض پارچه
امروزه بافندگی بر روی ماشین بافندگی انجام می گیرد و پارچه به دست آمده با طرح بافت توصیف می شود.
انواع بافت پارچه ها :
پارچه ها خود به سه دسته اصلی زیر تقصیم می شوند:
-
تخت بافت
-
گردبافت
-
بدون بافت
1.تخت بافت:
از قرار گرفتن تار و پودها در بافتهای متنوعِ پارچهها، انواع طرحها شکل میگیرد.نحوه بافت و درهم تنیده شدن تاروپودهای نخ برای تولید پارچه تخت بافت پیرو یک تکنیک بافت ساده است.به این صورت که تاروپودهای نخی از روی هم دیگر عبور داده میشوند و با بههمپیوستگی این تاروپودهای پارچه به همدیگر، بافتی مستحکم ایجاد میشود، به بافت این پارچه ها تخت بافت می گویند. پارچه های تخت بافت به دسته های زیادی تقسیم می شوند از جمله:
بافت جناغی /کجراه:
به طور کلی پارچه جناغی با گذراندن نخ پود از روی یک یا چند نخ تار و سپس عبور دادن آن از زیر دو یا چند نخ تار بافته می شود. این تکنیک منجر به چیزی می شود که به آن الگوی “گام” می گویند که پس از اتمام پارچه، خطوط موربی ظاهر می شود.
بافت ساتین:
در این طرح بافت، تارها و یا پودها در بیشتر سطح پارچه بهصورت صاف قرار دارند و سطح پارچه بهصورت صاف و یکنواخت و فاقد کجراه دیده میشود. این نوع از طرح بافت جزء محبوب ترین طرحهای بافت پارچه محسوب میشود. این بافت در مقایسه با سایر طرحها گرانتر است، زیرا جلوه خاصی ایجاد مینماید.
بافت ژاکارد:
ژاکارد پارچه ای است که طرح یا نقش و نگاری در ساختار بافت، بافته شده است.ژاکارد در مجموعهای از طرحها، گلهای زینتی دراماتیک ، راه راهها یا نقشهای هندسی وجود دارد.. ژاکاردها بر روی یک بافندگی خاص و پیچیده بافته میشوند . با بلند و پایین شدن نخها چینش تار و پود مشخص می شود سپس نقش یا جلوه مورد نظر ایجاد خواهد شد.
بافت سرژه:
سرژه نوعی از بافت نساجی با الگوی دندههای موازی مورب است. با نگاه به خطوط مورب که بهنظر میرسد در امتداد عرض پارچه حرکت میکنند، میتوان بافت سرژه را شناسایی کرد.
بافت تافته:
بافت تافته دقیقا مانند خانههای یک شطرنج است که نخهای تار و پود از بین یکدیگر عبور کردهاند. این بافت یکی از شیوهای بافت پایه است که به همین روش بافته میشود و بسیاری از پارچهها از همین الگو پیروی میکنند.
2.گرد بافت:
پارچه های گرد بافت از نخ های حلقوی تشکیل شده اند.که از یک سمت توسط حلقه ای شبیه خود کشیده می شوند. پارچه های دیگر از نخ های تار و پود تشکیل شده ولی در پارچه های گردبافت حلقه های کشباف از اطراف به باقی حلقه ها متصل هستند و گره می خورند.در واقع پارچه بافته شده درزی ندارد و کناره های آن به هم متصل شده اند.
بافت ژرسه:
ژرسه یک پارچه نخی تک بافته است که به دلیل کشش و نرمی خود شناخته شده است. به دلیل نحوه بافتنی کشش، کشسانی طبیعی بدون استفاده از الیاف کششی مانند الاستین وجود دارد. ژرسه را به عنوان پارچه ای که برای ساخت تی شرت های نخی مورد علاقه خود استفاده می کنید، می شناسید، اما آیا می دانستید که ژرسه برای درست کردن ملافه و ملحفه نیز استفاده می شود؟ ملحفه های ساخته شده از ژرسه کشسان، نرم و چروک نا پذیر هستند.پارچه ژرسه به این دلیل نامگذاری شده است که برای اولین بار در جزیره کانال جرسی در دوران قرون وسطی تولید شد.
بافت حلقوی:
در این نوع بافت از ماشین های بافندگی استفاده می شود.پارچههای حلقوی از واحدهای کوچکی به نام حلقه تشکیل شدهاند و بافت حلقوی از خمیدهکردن یک بخش از نخ، به شکل حلقه و عبور این حلقهها از داخل همدیگر تشکیل میشود.
بافت تریکو:
تریکو نوعی پارچه کشباف است که معمولا در صنعت نساجی استفاده می شود. با بافت صاف و ظریف و توانایی کشش در هر دو جهت شناخته می شود. پارچه های تریکو با استفاده از تکنیک تار بافندگی ساخته می شوند که شامل حلقه های به هم پیوسته نخ هایی است که به صورت عمودی اجرا می شوند.فرآیند ساخت پارچه تریکو شامل بافندگی نخ ها در یک الگوی خاص است. این فرآیند با استفاده از دستگاه تار بافندگی انجام می شود که دارای یک سری سوزن است که در یک ردیف عمودی قرار گرفته اند. همانطور که دستگاه کار می کند، سوزن ها به سمت بالا و پایین حرکت می کنند و نخ ها را به هم متصل می کنند تا پارچه را تشکیل دهند.تریکو به دلیل کشش و توانایی آن در حفظ شکل خود حتی پس از کشش مکرر، شناخته شده است. این باعث می شود که تریکو یک پارچه ایده آل برای استفاده در لباس هایی که نیاز به کشش زیاد دارند، مانند لباس های ورزشی، لباس زیر زنانه و لباس شنا، تبدیل کند. تریکو معمولاً در پارچههای آستری نیز استفاده میشود، زیرا بافتی صاف و نرم دارد که روی پوست ملایم است.
بافت راشل:
در دستگاه بافندگی راشل دو ردیف سوزن راهنما وجود دارد که نخ ها را برای بافت و حرکت کردن در اطراف سوزن های زبانه دار هدایت می کند. در این روش بافت یک ردیف سوزن را تار می نامند که هر یک از این سوزن های راهنما در اطراف یک سوزن زبانه دار حرکت می کند و ایجاد گره حلقوی می کند. ردیف دیگر پود نامیده می شود که می توانند بین دو یا چند سوزن زبانه دار حرکت کنند و باعث به هم پیوستن ردیف های گروه های تار حلقوی شده و یک سطح را تشکیل دهند. پارچه راشل معمولاً کشش محدودی دارد و می تواند در انواع مختلفی از بافت ریز تا درشت ساخته شود.
گردباف اسپان:
الیاف استفاده شده در این بافت حالت کشسانی خوبی به پارچه می دهد به گونه ا ی که پس از کشیدن آن دوباره به حالت اول باز می گردد
گردباف پنبهای:
در این بافت از ترکیب نخ و پنبه استفاده می شود.این پارچه طرفدارن خاص خود را دارد و از نمونه های آن می توان به یکروپنبه، دوروپنیه، جودون پنبه و پنبه لاکرا اشاره کرد.
گردباف جودون:
این بافت بافتی لوزی و سوزنی مانند دارد.از ویژگی های آن می توان به انعطاف پذیری، جلوه مات ونرم بودن اشاره کرد. موارد مصرف این پارچه ها در انواع تیشرت های زنانه و مردانه، لباس های ورزشی، لباس های خواب و… است. جودون لاکرا، جودون پلی استر پنبه و جودون پنبه از نمونه های بافت گردباف است.
گردباف ویسکوز:
از ویژگی های این بافت می توان به خنک بودن و سبکی آن اشاره کرد. مزیت دیگر این بافت این است که در صورت مالش دچار خاصیت الکتریسیته نمیشوند .
گردباف لاکرا:
لاکرا به معنی کش است در این بافت از کش های بسیار ریز استفاده شده که به آن حالت کشسانی می دهد. از این نوع بافت در انواع لباس های یونیفورم، لباس های کار، لباس های شنا و … استفاده می شود. پنبه لاکرا، ملانژ لاکرا، ویسکوز لاکرا، اسپان لاکرا و پلی استر لاکرا از نمونه های این نوع بافت هستند.
گردباف ملانژ:
در این نوع بافت از نخ، پنبه و پلی استر استفاده می شود.از این نوع پارچه در لباس های مجلسی استفاده فراوانی می شود.
3.بدون بافت:
پارچه های بدون بافت به طور کلی به عنوان ساختارهای شبکه ای تعریف می شوند که توسط الیاف در هم تنیده شده و به طور مکانیکی به یکدیگر متصل می شوند، الیاف را به صورت حرارتی ذوب می کنند یا الیاف را از نظر شیمیایی پیوند می دهند.در حال حاضر 30% از منسوجات جهان بدون بافت می باشد و روز به روز به تعداد آنها اضافه می شود.رایج ترین استفاده از این منسوجات موارد زیر است.
-
آستر پوشاک
-
تودوزی خودرو
-
ژئوتکستایل های مهندسی عمران
-
فیلترها
-
کفپوش
-
کیسه های پوشاک
-
دستمال مرطوب پاک کننده
-
عایق
-
کیسه های لباسشویی
-
کیسه های چای و قهوه
-
کیسه های جاروبرقی
-
دیوارپوش
-
دستمال مرطوب (مراقبت خانگی، مراقبت از کف، تمیز کردن، مراقبت از حیوانات خانگی و غیره)
-
جلیغه های ضد گلوله
-
مصارف پزشکی مانند:روپوش های پزشکی،ماسک، وسایل اتاق عمل و …
-
نوار بهداشتی